معيارهاي انتخاب همسر
پیشگفتار
اولین و موثر ترین قدم در موفقیت یک خانواده دقت و بررسی کافی در مرحله ی انتخاب همسر
است . بسیاری از مشکلات خانوادگی نوعا به یک علت مشترک عمومی باز می گردد و آن نادانی و جهالت زوجین است . به جوانان ما گفته نشده است که انسانها نمی توانند تنها زندگی کنند و به ناچار باید همسری انتخاب کنند ، تا انیس و مونس آنها باشد .
پر واضح است که انس و الفت با یک فرد تا پایان عمر کار سهل و آسانی نمیباشد و انتخاب همدمی شایسته ،سخت و دشوار است .
و اگر به جوانان ما گفته می شد که پس ازا سلام هیچ چیزی به اندازه ی ازدواج ارزش ندارد و این نکته به آنها تبیین می شد که در پرتو ازدواج مناسب دو بخش اساسی از دین و ایمان بدست می آید و تنها در یک سوم دیگر دین باید تلاش و کوشش کرد.
اگر دخترها و پسر ها بدانند که هدف از ازدواج چیست؟
و برای چه چیزی با یکدیگر ازدواج میکنند ؟
معیار های اصلی در انتخاب همسر چیست ؟ در امر ازدواج چه مسائلی را باید زیر بنایی و اساسی دانست ؟ و اگر دختر ها و پسر ها قبل از ازدواج مطالعه و یا حتی در کلاس هایی شرکت نمایند و به اهداف کلی ازدواج و حد و حدود وظایف زن و مرد آشنایی پیدا کرده باشند ، به یقین دچار شکست نشده و متزلزل نمی شوند . تجربه نشان داده است که ریشه ی بسیاری از ناکامی ها در خانواده ها عدم آگاهی یا غفلت در همین مرحله است .
اگر دخترها و پسرها بر اساس بینش و درایت به امر ازدواج اقدام کنند ، این همه مشکلات خانوادگی به وجود نمی آید .
برخی به سادگی و بدون بررسی کافی اقدام به تشکیل خانواده می کنند و بی آنکه از عواقب سهل انگاری در این زمینه آگاه باشند ، همسری برای خود بر می گزینند و پس از گذشت مدتی در می یابند که میان آنها تناسب فکری و اخلاقی لازم وجود ندارد ، از این رو موفقیت خانواده در درجه اول به این بستگی دارد که انتخاب همسر از روی آگاهی و با توجه به معیار های صحیح صورت گیرد . بی تر دید سعادت هر جامعه ای در گرو سعادت خانواده های آن است . خانواده کوچکترین و در عین حال حیاتی ترین و ارزشمند ترین عنصر اجتماع است .
ازدواج یک سنت دیرینه ی اجتماعی است که از زمانهای بسیار قدیم ؛ بلکه از آغاز زندگی بشر مرسوم بوده است ، پیمانی است مقدس که در بین تمام اقوام و ملل مذهبی و یا غیر مذهبی و
در تمام اعصار و امکنه وجود داشته و دارد .
ازدواج برای انسان یک نیاز طبیعی است که از آفرینش والا و ویژه ی او سرچشمه می گیرد .
در اجتماع ما برخی از دختران و پسران بدون دقت و مطا لعه ی کافی با بر خورداری از احساس و ذوق منهای دقت و اهتمام در ابعاد گو نا گو ن مسائل اخلا قی و جسمی و روحی و روانی به پیوند ازدواج با یکدیگر اقدام مینمایند و پس از مدتی ؛ از زندگی با یکدیگر سیر می شوند و آرزو می کنند از یکدیگر جدا شوند .
هنوز برای جوانان ما این موضوع تبیین شده است که ازدواج و زنا شویی مثل خرید خا نه و ماشین نیست که پس از گذشت مدت زمانی وقتی سیر شدیم آنرا باز پس دهیم و به خرید ماشین و یا خا نه نو و بهتری اقدام نماییم .
آنچه مسلم است زن زندانی مرد نیست ، لذا اگر اجازه ندادن شوهر برای سفر زن و یا خروج از خانه مخالف دستور خدا باشد ، زن مجبور به اطاعت نیست .
مثلا اگر زن برای سفر حج مستطیح شود و شوهر به سفر زن راضی نشود ، زن میتواند بدون اجازه ی شوهر حج گذارد . واجب نبودن جهاد بر زن حقی است که به زن واگذار شده است ، در صورتیکه جهاد برای مرد تکلیف است و تکلیف دشواری و سختی است ، ولی حق امتیاز محسوب میشود . مرد الهام گیر از زن است و اگر در یک جریان اجتماعی هماهنگی نداشته باشند ، از تاثیر مرد هم فوق العاده می کاهد و بر عکس اگر زنها نقش موافق و احساسات موافق داشته باشند ، نیرو و توانایی مردها را هم چند برابر میکنند ، یعنی نه تنها ترمزی برای مرد ها نمی شوند بلکه ، نیروی محرکی هم برای مرد ها به شمار میروند ، این مطلب در نهضت ما فوق العاده مشهود بود .
انسان با دو بال حرکت میکند :
یک بال آگاهی است ؛ انسان بی خبر و جاهل اصلا از محیط خودش آگاه نیست ، اصلا نمیداند چه خبر است . انسان اگر بخواهد حرکت کند با ید آگاه باشد و بداند و باید درک کند و عالم باشد و با انواع دانشها از جمله دانش اجتماعی آگاه باشند .
بال دیگر؛ بال احساس و شرف و کرامت ذات و نهایت این که من انسان هستم .
انسان بالغ کسی است که تفاوت میان خود و دیگران را درک کند و از هویت خوب برخور دار باشد .
ایمان و تقوا
دختری که می خواهد ازدواج کند ، پسری که می خواهد همسری بر گزیند ؛ برای این که پیوند ازدواج شان از استحکام و استواری بیشتری برخور دار باشد ، قبل از هر شرط و معیاری شایسته است که به موضوع ایمان و تقوی طرف مقابل توجه نمایند .
ایمان یک عامل درونی است و شخص با ایمان به علت ارتباط قلبی با خدا فردی قابل اعتماد است و ناخود آگاه به مسائلی پایبند بوده و از رفتار های نا مناسب خود به خود بر کنار است و هر چه ایمان او قوی تر باشد به همان اندازه بیشتر می تواند به قول و تعهد او در امر ازدواج اعتماد کرد . به عنوان نمونه فردی که مومن به خدا باشد ، مواظب رفتار و کر دار خود بوده و بهتر از سایر افراد در بُعد رعایت حقوق همسر ، از دیگران موفق تر است .
امام علی (ع) در نهج البلاغه می فر مایند :
|
" و اعلموا انه من یمن علی نفسه حتی یکون له منها واعظ ولم یکن من غیرها واجرولا واعظ "
*** بدانید هر که از درون خود واعظ و زاجری نداشته باشد ؛ عوامل بُرونی برای او فائده ای نخواهد داشت .
.
|
زن و مرد وقتی پای بند به اصول ایمانی باشند ، بهتر و کاملتر از افراد دیگر عفت و حیای خود
را حفظ و نگهداری خواهند کرد .
شرم نیرویی است که محدود بودن ما را گوشزد می کند، شرم به ما احساس اشتباه کردن می دهد
حجب و حیا که از ویژگیهای فطری زن است ، در واقع تدبیر آفرینش است ، برای حفظ مقام و موقعیت زن در برابر مرد .
ویل دورانت صاحب کتاب مشهور " تاریخ تمدن " در این خصوص می گو ید :
زنان به طور تجربی در یافتهاند که دست و دل بازی مایه ی طعن و تحقیر است...
آنچه بجوئیم و نیابیم ، عزیز و گرانبها می شود .
زن با ایمان اگر همسرش به مسافرت رفته باشد ، بهتر و کامل تر از دیگر افراد عفت و حیای خود را نگهداری می کند و چنانچه مرد مومن در فرصتهایی که از همسرش دور است ، اصول پاکدامنی را بهتر از مردان بی ایمان حفظ خواهد کرد .
ایمان و دین داری
ایمان و دینداری از مهمترین و ضروری ترین اموری است که باید در انتخاب همسر مورد عنایت قرار گیرد ؛ زیرا وقتی یک زوج که می خواهند یک عمر با هم زندگی کنند تحت تاثیر عقاید و رفتار و اخلاق یکدیگر نیز قرار خواهند گرفت .
همسر دیندار همسرش را به دینداری ، تقوا ، اخلاق نیک ، عمل صالح و ترک گناه ، تشویق و ترغیب می نماید و در پیمودن صراط المستقیم دیانت و پرورش و تکمیل نفس ؛ بهترین یار و یاور خواهد بود و اسباب سعادت و کمال را فراهم خواهد نمود ؛ و بر عکس همسر بی ایمان و بی تقوا همسرش را به بدی و گناه خواهد کشید .
پیامبر اکرم ( ص ) می فر مایند :
هر کس با زنی تنها برای مالش ازدواج کند ، خدا او را به همین امر واگذار مینماید
و هر کس برای جمالش ازدواج کند ، به چیزی می رسد که از آن کراهت دارد
و هر کس برای دینداری اقدام به از دواج نماید خدا هر سه را برایش جمع می کند .
و در همین رابطه نیز امام علی ( ع ) می فر مایند :
جهاد زن در این است که خوب شوهر داری کند.
ایمان و اخلاق
هر قدر ایمان قوی تر باشد ، رعایت حد و حدود شرعی کاملتر و بهتر انجام خواهد شد ؛ چنانچه به هر میزان ایمان ضعیف و سطحی باشد ، به همان مقدار درجه پرهیز گاری کم رنگ تر خواهد بود .
منظور از ایمان درک و بینش واقعی نسبت به پروردگار متعال است نه ایمانی که تنها در انحصار خواندن نماز و گرفتن روزه و برخی از مسائل سطحی و ابتدایی باشد ؛ زیرا چنین ایمانی موجب بازداری اعمال خلاف نمی شود .
در قرآن کریم به انجام اعمال صالحه تاکید شده است ولی پیش از آن ایمان به خدا سفارش گردیده است ؛
زیرا اگر ایمان به خدا وجود نداشته باشد ، انجام اعمال صالحه مفهوم و معنایی نخواهد داشت .
اخلاق نیکو
یکی از اساسی ترین معیار های انتخاب همسر ، اطمینان از اخلاق خوب و شایسته ی طرف مقابل است .
زندگی کردن با افراد خشن ، بد اخلاق و تند خو بسیار مشکل است و دشواری هایی نیز به دنبال می آورد .
در روایات آمده است که همسر بد اخلاق ، انسان را به پیری زود رس مبتلا می کند.
اصالت و نجابت
د ر برخی از روایات اسلامی از ازدواج با برخی از خانواده هایی که بهره و نصیبی از تربیت و اخلاق نبرده اند شدیدا ممانعت به عمل آمده است ، زیرا آنچه که زندگی خانوادگی را لذت میبخشد ، رعایت اصول اخلا قی و انسانی است که توسط مرد و زن در مراحل زند گی ظهور و بروز پیدا می کند .
منظور از اصا لت و نجابت پسر و یا د ختر بُعد تربیتی آنان است یعنی ؛ آیا این پسر و دختر د ر یک محیط سالم و زیر نظر پدر و مادر شایسته و تربیت یافته ای رشد پیدا کرده اند یا اینکه افراد نا صالحی به نام پدر و مادر از آنان نگهداری کرده اند یا در مراکز عمو می رشد و نمو یا فته اند .
اگر زن از خانواده ی غیر اصیل باشد ، اثر نا مطلوب براین انتخاب خواهد شد ؛ اول آنکه خود این فرد ، وقتی دختر بوده در محیط آلوده و فاسد و یا در محیطی که از تعلیم و تربیت اثری دیده نمی شده رشد و نمو داشته و بعد ها که به خانه ی شوهر رفته با اینکه همسر ش انسانی متعادل و با ایما نی با شد تغیرات اسا سی در شا کاله ی و جودی او بوجود نخواهد آمد ، زیرا آنچه که کود کان در کود کی از بزرگتر ها می آموزند همانند نقوش بر عمق روحشان هک می گردد و به این آسانی ها نمی توان آن را برطرف ساخت .
دوم این که چنین دختری پس از گذشت مدت کوتاهی ، مادر شده و ناخود آگاه روحیات زشت و
غیر انسانی خود را به فرزندان معصوم انتقال خواهد داد ؛
بدیهی است که وقتی دختری از خانواده ای اصیل انتخاب شده باشد ، پس از مدتی کوتاه آن زن نقش مادر را عهده دار خواهد شد و روحیات ارزنده و انسانی خود را به فرزندانش انتقال خواهد داد .
به طور کلی اگر دختر و پسری خواهان سعادت خود و فرزندان آتی خویش باشند ، در درجه اول
با خانواده ای اصیل و با نجیب ازدواج نمایند .
تحقیق و تفحّص
یکی از راههای تحقیق در ازدواج این است که شخص با مساعدت و همکاری خانواده ی خود ، به بررسی وضع خانوادگی و دوستان و آشنایان طرف مقابل پرداخته و از اشخاص امین و آشنا ، درباره ی وضعیت اخلاقی و سایر شرایط او پرس و جو نماید .
ازدواج بر اساس بینش و عقل نه عشق و دلدادگی
د ر مواردی ازدواج های تحقق می یابد که زیر بنایش بر اساس دلدادگی و شیفتگی نهاده شده است به عنوان مثال پسری شیفته ی دختری شده و با او ازدواج می کند ، دختری به پسری علا قمند می شود و با وی ازدواج می کند .
کامل تر ین نوع ازدواج های احساسی آن است که طرفین هر دو جذب یکدیگر شده و با دلدادگی اقدام به ازدواج می نما یند ؛ بدون اینکه موازین عقلی منطقی را در نظر بگیرید ، نا گفته نماند که نوعا اینگونه ازدواج ها در سنین جوانی انجام می گیرد .
زیرا جوان سراسر وجود ش را شوق و عشق فرا گرفته همه افکار ش مملو از شور و ذوق و دلدادگی است .
افراد بزرگسا ل نوعا از مرحله ی با شور و هیجان گذشته معمولا با د ید عقلی به ازدواج اقدام می نمایند .
منظور از عنوان کرد ن این بحث این نیست که ازدواج تنها با ید بر اساس عقل و خرد انجام شده و هیچگونه ارتباط ذوقی و احساسی نداشته باشد ؛ بلکه منظور این است که با دید احساسی مجرد و منهای عقل و خرد نباید به امر ازدواج اقدام کرد .
تجربه نشان می دهد که نوعا ازدواج ها که به محور عشق و عاشقی انجام گرفته سر انجام به شکست و طلاق می انجامد .
در تجزیه و تحلیل این شکست ها و طلاق ها به این نکته می رسیم که در عشق و عاشقی دستگاه خرد و عقل از کار می افتد و تمام قدرت و توان فرد دراختیار احساس قرار می گیرد در نتیجه عیوب و نواقص طرفین نادیده گرفته شده و پنهان می ماند .
همانطور که در ضرب المثل ها آ مده " تب تند زود عرق می کند " ازدواج هایی که بر اساس احساس و عشق انجام می گیرد ، پایانش شکست و طلاق گرفتن است .
با ید توجه داشته باشیم که هد ف این نیست که در امر ازدواج احساس و شور علاقه را نفی کنیم ، بلکه مقصود این است که ضمن برخورداری عشق از عقل و خرد نیز پیروی کرده باشیم . امتیاز انسان از حیوان در رشد عقلی و فکری اوست .
افراد در انجام همه امور خود ، خواه تجارت و ازدواج باید از عقل و خرد الهام بگیرند .
در امر ازدواج پدران و مادران نقش اساسی را دارا می باشند ؛
زیرا دید گان آنان از دیدگان فرزندا نشان در تشخیص معیار های ازدواج دقیق تر و عمیق تر است .
همسانی در بُعد فرهنگی و اقلیمی
وقتی دختر و پسری با دو فر هنگ متضاد به عنوان مثال آذربایجانی با شیرازی ازدواج کنند ؛ به ناچار دو فرهنگ مختلف با یکدیگر بر خورد میکنند .
به ظرافت می توان برآورد کرد که در چنین ازدواجی دو فرهنگ مغایر با یکدیگر مشکل پیدا خواهند کرد .
بیایید احتمال بدهیم که هر یک از طرفین به طور جدی به فرهنگ خود علاقه مند می باشند ، پر واضح است که زندگی مشترک در چنین شرایطی دشوار خواهد بود .
صفا و صمیمیتی که در بین دو زوج همشهری به وجود می آید ، هرگز بین دو زوج مغایر از نظر منطقه ای و فرهنگی تحقق نمی یابد . زن و شوهر باید یکدیگر را درک کنند .
چنین درکی بین این زن و شوهر وجود ندارد ؛ زیرا درک واقعی و حقیقی هنگامی انجام میگیرد که علاوه بر حفظ عوامل اشتراکی ؛ از نظر زبان و فرهنگ و آداب و رسوم نیز با یکدیگر یکسان و مشترک باشند .
مشکل اساسی و عمیقی که در این گونه خانواده ها به دست می آید ، مساله ی کودکان است که پدر و مادر هر دو سعی میکنند که فرزندان را به سمت فرهنگ و آداب و رسوم خود بکشانند .
که در این حالت علاوه بر پدر و مادر ، فرزندان نیز دچار مشکل می شوند .
تقارن سنی در ازدواج
یکی دیگر از شرایطی که در امر ازدواج باید مورد توجه دختر و پسر قرار گیرد تقارن سنی است بدیهی است منظور این نیست که مرد و زن هر د و سن شان یکی باشد .
اختلاف سن بین مرد وزن اگر زیاد نباشد مشکلی بو جود نخواهد آمد بلکه منظور اساسی از ذ کر این شرط نفی ازدواج هایی است که اختلا ف های فاحشی بین سن زن و مر د وجود دارد ؛
به عنوان مثال گاه داماد چهل ساله و عروس شا نزده ساله است ، بد یهی است این مقدار اختلا ف اگرچه در آغاز ازدواج مورد قبول و رضایت طرفین است ولی بعد ها ایجاد اشکال کرده و عوارض ناشی از آن به صورت گوناگونی در رفتار و کردار طرفین ظهور و بروز خواهد کرد .
د ر این گونه ازدواج ها اگر چه هر گو نه امکانات مادی وجود دارد ، ولی هدف اصلی از ازدواج که سکون و آ رامش جسم و روان است بد ست نخواهد آمد .
بطور یقین یکی از شرایط استحکام خانواده این است که زن و شوهر در تقارن سنی از نظر سنی قرار داشته باشد.
رعایت این عامل خود موجب استحکام خانواده خواهد شد زن و مرد هر دو انسان هستند و هر انسانی دارای نیازمندی های جنسی و عاطفی فراوانی می باشند ؛ افراد خواه ا ز نظر خانواده فقیر یا غنی باشند ، بالاخره انسان هستند و هر انسانی دوست دارد با فردی ازدواج کند که مورد رضایت او بوده و بتواند رابطه عاطفی با او بر قرار کند .
هنر در ازدواج کردن نیست بلکه هنر ؛ تشکیل خانواده مناسب و متعادل است .
و به یاد داشته باشیم که هرگز نمی توان دل انسانی را با پول خریداری کرد .
با چه کسانی نمیتوان ازدواج کرد ؟
بر اساس فقه اسلامی یک زن مسلمان هرگز نمیتواند با یک مرد غیر مسلمان ازدواج کند و مرد مسلمان نیز نمیتواند زن غیر مسلمان را به عقد دایم خود در آورد ؛ مرد مسلمان می تواند زنی را که از اهل کتاب است ، به عقد موقت خود درآورد ، امّا زن کافر را حتی به عقد موقت نیز نمی توان درآورد . حتی اگر پس از ازدواج یکی از آن دو از دین خارج شود ، عقد ازدواج آنها به خودی خود باطل میشود و آن دو باید از هم جدا شوند .
با محارم نیز نمیتوان ازدواج کرد . محارم بر سه دسته اند :
1. محارم نسبی : خویشاوندانی که به جهت منسوب بودن از راه همخونی ؛ با شخص محرم هستند و ازدواج با آنها صحیح نیست ؛ از قبیل مادر زن ؛ دختر ؛ خواهر ؛ دختر خواهر و دختر برادر ؛ عمه و خاله برای مردان ، و پدر، پسر ، برادر، پسر خواهر و پسر برادر، عمو و دائی برای زنان .
2. محارم سببی : خویشاوندی که از طریق پیوند زناشوئی به آنها بستگی پیدا می کنیم و ازدواج با آنها صحیح نیست ؛ از قبیل : مادر زن ، دختر زن ( دختر خوانده ) ، زن پدر ( نا مادری ) و زن پسر ( عروس ) برای مردان . پدر شوهر ، پسر شوهر ( نا پسری ) ، شوهر مادر ( نا پدری ) و شوهر دختر ( داماد ) برای زنان .
علاوه بر اینها ؛ ازدواج با خواهر زن نیز تا وقتی که خواهرش همسر او باشد ، حرام است واگر به علت طلاق یا مرگ ، زنی از همسری مردی بیرون رود ،ازدواج با خواهر او مانعی ندارد ؛ بنابراین ممنوعیت ازدواج با خواهر زن آن ابدیتی را که محارم دیگر هست ، ندارد و به همین جهت است که خواهر زن از لحاظ نگاه و برخورد محرم شمرده نمی شود و تکلیفی که نسبت به زنان نا محرم دیگر هست ، در مورد او نیز عینا وجود دارد.
3. محارم رضاعی : کسانی که به واسطه شیر خوردن از زن دیگری غیر مادر خود با
شرایط خاصّ حرمت ازدواج دارند .
همانندی و کفویت
در ضرب المثل های ما ایرانیان آمده است که :
کبوتر با کبوتر ، باز با باز
در امر ازدواج نیز پسر و دختر باید با فردی پیمان ازدواج ببندد که از تیپ و همانند یکدیگر باشند .
تحصیل کرده با تحصیل کرده ، روستایی با روستایی و معتقد وبا ایمان با فردی که پای بند به اصول دین و ایمان است باید ازدواج کند زیرا اگر این اصل کلی رعایت نگردد پس از مدت کوتاهی درگیری و اختلاف بین زن و مرد به وجود آمده و زند گی در کام هردو تلخ خواهد گشت. تازه اگر بخواهند جدا شوند در مواردی وجود فرزندان و نابودی و هرس رفتن کودکان معصوم پس از جدایی و طلاق ؛ راه جدا شدن را مسدود تر می سازد و به ناچار دو موجود نا متجانس یک عمر باید بسوزد و بسازد .
نا گفته نماند که همین سوختن و ساختن ها نیز آفتها و زیان ها یی را متوجه فرزندان نیز خواهد کرد.
انتخاب همسر یعنی گزینش فردی که در بیماری و ناتوانی و تنهایی ؛ همد م ، مونس و یار و یاور انسان باشد.
دختران و پسرا ن باید دقیقا بخاطر داشته باشند که ازدواج خطرناک تراز گزینش است که برای خود انجام می دهند و بر اساس همین گزینش ها خود را خوشبخت یا بدبخت می گر دانند .
ازدواج با مهریه ی سنگین
بررسی و تحقیق این واقعیت را آشکار میسازد که یکی از عوامل تزلزل و از هم پاشیدگی خانواده ها مهریه سنگین است . در آیین اسلام ازدواج بدون مهریه صحیح نمیباشد ، حتما باید چیزی به عنوان مهریه به زن پرداخت شود چه کم و چه زیاد . حتی می توان آموزش قرآن را به عنوان مهریه قرار داد ، بدیهی است که اجرت این آموزش مهریه زن محسوب خواهد شد .
مهریه زن دو نوع است :
اول مهر المسمی و آن مهریه ای است که در موقع عقد تعیین میگردد .
دوم مهر المثل و آن عبارت از این است که دختر در چه موقعیتی قرار دارد و همسالان او مهریه شان نوعا چه قدر بوده است .
اسلام در احکام و قوانین فردی و اجتماعی ، قضایی و اقتصادی و ... اساس و مبنا را بر سهولت و آسانی قرار داده و روی این اساس همه دستورات اسلامی دارای والایی و رسایی است .
رسول اکرم ( ص ) می فرمایند :
بهترین زنان کسانی هستند که از نظر حسن و جمال بهره بیشتری داشته و مهریه ی آنان از همه کمتر باشد ؛
پیامبر اسلام همه ی زنانی را که به عقد ازدواج خود در می آورد مهریه اشان کم واندک بوده ؛ علاوه به این در ازدواج دختران خود مهریه ی آنان را در حداقل قرارداده بود .
و در جایی دیگر پیامبر اسلام نیز می فرماید :
هر زنی که مهریه خود را به شوهرش ببخشد و این بخشش پیش از ارتباط زنا شویی قرار گیرد خداوند ده برابر هر دیناری از مهریه ی آزاد کردن یک بنده را تضمین می نماید .
با توجه به این نکات در می یابیم که اسلام اساس زندگی مشترک را بر محور مسائل طبیعی و عاطفی قرار داده و مسائل مادی را نادیده یا ناچیز شمرده است .
در خاتمه این مطلب توجه داشته باشیم مهریه زیاد مهر زن و مرد را نسبت به هم کاهش می دهد و یا لااقل به آن لطمه می زند .
مدیریت در محیط خانوادگی
اداره خانواده احتیاج به مدیریت دارد .
اصل عقلی حاکم بر این است که اداره هر نهادی بدون مدیریت امکان پذیر نیست .
محیط خانه که اصلی ترین نهاد است ، نمی تواند بدون مدیریت صحیح ، رشد و تعالی یابد .
روی این اصل اداره خانه نیز خواه دو نفر یا بیشتر باشد احتیاج به مدیریت دارد .
بدیهی است با شناختی که از هویت و جودی زن مرد داریم ؛ به خوبی می توان تشخیص داد که سزاوار ترین فرد برای اداره خانه مرد است . زیرا زن بر اساس عواطف و احساسات رقیق فراوانی که دارد نمیتواند همانند مرد در اداره ی خانه موفق باشد .
در حالی که مرد از عقل و منطق بیشتری استفاده میکند و به آسانی میتواند احساسات و عواطف خود را کنترل نموده و آنچه به صلاح و مصلحت خانواده نیست انجام دهد .
البته منظور از مدیریت یک خانواده مرد سالاری و یا زن سالاری نیست ؛ بلکه منظور موفقیت و کار آمد بودن خانواده در جهت استحکام خانواده است .
مدیریت در محیط خانوادگی
اداره خانواده احتیاج به مدیریت دارد .
اصل عقلی حاکم بر این است که اداره هر نهادی بدون مدیریت امکان پذیر نیست .
محیط خانه که اصلی ترین نهاد است ، نمی تواند بدون مدیریت صحیح ، رشد و تعالی یابد .
روی این اصل اداره خانه نیز خواه دو نفر یا بیشتر باشد احتیاج به مدیریت دارد .
بدیهی است با شناختی که از هویت و جودی زن مرد داریم ؛ به خوبی می توان تشخیص داد که سزاوار ترین فرد برای اداره خانه مرد است . زیرا زن بر اساس عواطف و احساسات رقیق فراوانی که دارد نمیتواند همانند مرد در اداره ی خانه موفق باشد .
در حالی که مرد از عقل و منطق بیشتری استفاده میکند و به آسانی میتواند احساسات و عواطف خود را کنترل نموده و آنچه به صلاح و مصلحت خانواده نیست انجام دهد .
البته منظور از مدیریت یک خانواده مرد سالاری و یا زن سالاری نیست ؛ بلکه منظور موفقیت و کار آمد بودن خانواده در جهت استحکام خانواده است .
معیارهای دیگر
علاوه بر عوامل اساسی یاد شده به معیار های دیگری نیز باید توجّه کرد .
کسی را که انسان به همسری بر می گزیند باید از نظر سطح تحصیلات ، میزان رشد فکری با ا و تناسب داشته باشد تا افقهای فکری آنها ، به هم نزد یک تر باشند .
همچنین کسی را که برای زند گی مشترک بر میگزیند باید از نظر ظاهر نیز تا حدی مورد پسند وی باشد ، اما نباید در این مساله زیاده روی کرد و جمال را مهمترین و اصلی ترین عامل به حساب آورد ، زیرا تجربه نشان داده است آنچه ادامه زند گی را با همسر ممکن می سازد ، تنها جمال او نیست ؛ بلکه کمالات روحی و اخلاقی او است .
توجه به این نکته در انتخاب همسر اهمیت زیاد دارد.
البته در این باره نیز نباید تسلیم ارزشهای غلط اجتماعی شد و ثروت را عامل اصلی به حساب آورد .
متاسفانه برخی گمان میکنند که اگر همسرشان از زرق و برق زندگی بهره ی بیشتری داشته باشد ، زند گی با او سعادت بیشتری را به ارمغان خواهد آورد ، ا ما تجربه نشان می دهد که این گمان ، اشتباه بزرگی است و آنچه کا نو ن خانواده را گرم و روابط دو همسر را سعادت بخش می سازد ، پیوند قلبی و امتیازات روحی اخلاقی آنها است .
توجه به معیارهای واهی که پشتوانه ای جز جاهلیت ندارد ، ما را گرفتار پشیمانی و پریشانی می سازد که شاید جبران آن هیچ گاه ممکن نباشد .
حرف آخر
در انتخاب همسر دقت کنید . ازدواج یک امر مهم و سرنوشت ساز است .
کامیابی یا شکست در آن در زندگی تاثیر بسزایی دارد و در همین رابطه ؛
رسول خدا فرموده است : هیچ بنایی نزد پروردگار محبوب تر از بنای ازدواج نمی باشد .
بدیهی است منظور پیامبر زندگی کردن است نه ادای زندگی را در آوردن ؛ و به عبارت دیگر این ارزشمندی و محبوبیت به اعتبار پیوند اخلا قی و روحی بین زن و مرد به وجود می آ ید .
باور ما از ازدواج ، برداشت ما را از عشق مشخص می سازد .
باور های فرهنگی ما در باره ی عشق به واقع شکلی از اعتقاد ما است .
بسیاری از واعظ های مذهبی به ما درس وابستگی عشق از نوع انفعالی می دهند ؛ به ما می آموزند که بالاترین درجه عشق از خود گذشتگی و قربانی کردن خویشتن در راه عشق است ، والاترین عشق گذر از نیاز های جسمانی ، عاطفی و ذهنی برای پر داختن به دیگری است .
ازدواج پایه و بنیاد خانواده است .
اصل تشکیل خانواده و ازدواج پسر و دختر با یکدیگر باید براساس فطرت پاک و تجهیزات طبیعی صورت بگیرد و جز حسن و کمال چیز دیگری در بر نداشته باشد .
و چه زیبا سروده است شاعر عالیقدر :
نه هر که چهره بر افروخت دلبری داند نه هر که آینه سازد سکندری داند
هر که طرف نهاد و تند زشت کلاه داری و آیین سروری داند
پس از طی تمام مراحل ذکر شده و انجام تحقیق و بررسی کافی ، هر فرد با ایمانی باید در مرحله ی تصمیم گیری به خدا توکل کند و به یاری او اعتماد نماید که او دانا به ضمیر نهان آدمیان است و هر خیری برای انسان ، از سوی اوست .
پیوندی که با نیت الهی و برای انجام فرمان خدا و با توکل و یاری جستن از او آغاز شود ، برکات فراوانی به دنبال دارد .
منابع و مآخذ
خانواده و روش ا نقلابی برای خود شناسی استاد جان براند شو
پیرامون جمهوری اسلامی استاد مرتضی مطهری
تعادل و استحکام خانواده استاد مجید رشید پور
انتخاب همسر استاد ابراهیم امینی
مرد و زن استادعباسعلی محمودی